Në tabelën më poshtë janë dhënë disa veti të shumëzimit, të cilat janë ilustruara edhe me shembuj:
Veti të shumëzimit |
Shembuj |
|
Çdo numër i shumëzuar me 0 jep 0 |
5 ∙ 0 = 0
7 ∙ 0 = 0 120 ∙ 0 = 0 |
|
Çdo numër i shumëzuar me 1 jep veten e vet. |
3 ∙ 1 = 3 15 ∙ 1 = 15 |
| Po të ndërrojmë vendet e faktorëve, rezultati mbetet i njejtë. |
9 ∙ 5 =5 ∙ 9 = 45 8 ∙ 7 = 7 ∙ 8 = 56 |
| Po të grupojmë faktorët, rezultati mbetet i njejtë. |
3 ∙ 7 ∙ 5 ∙ 4 = 21 ∙ 20 = 420 20 ∙ 6 ∙ 5 = 100 ∙ 6 = 600 |
Ushtrimi 1
Plotësoni barazimet:
Zgjidhje:
Ushtrimi 2
Plotësoni barazimet:
a) 7 ∙ 5 ∙ 2 = 7 ∙ 10 = 70
b) 10 ∙ 6 ∙ 10 = 100 ∙ 6 = 600
c) 20 ∙ 6 ∙ 3 ∙ 4 = 80 ∙ 18 = 1240
d) 8 ∙ 3 ∙ 4 ∙ 5 = 24 ∙ 20 = 480
e) 200 ∙ 9 ∙ 5 ∙ 2 = 1000 ∙ 45 = 45000
f) 500 ∙ 2 ∙ 6 ∙ 4 = 1000 ∙ 24 = 24.000
g) 3 ∙ 7 ∙ 5 = 21 ∙ 5 = 105
h) 10 ∙ 100 ∙ 8 ∙ 6 = 1000 ∙ 48 = 48.000
Vetia e përdasisë së shumëzimit në lidhje me mbledhjen dhe zbritjen.
Kujtojmë:
5 ∙ (10 + 4) = 50 + 20 = 70.
Kjo veti që përdorëm quhet vetia e përdasisë së shumëzimit në lidhje me mbledhjen.
Gjithashtu, ekziston dhe vetia e përdasisë së shumëzimit në lidhje me zbritjen.
Për të kryer shumëzimi ne përdorim këto veti duke krijuar njërin nga faktorët si shumë ose si diferencë të dy a më shumë numrave.
Më pas kryejmë shumëzimin e numrit me secilin nga mbledhorët dhe gjejmë shumën ose diferencën e prodhimeve.
Kemi shembujt:
9 ∙ 105 = 9 ∙(100 + 5)
= (9 ∙ 100) + (9 ∙ 5)
= 900 + 45
= 945.
9 ∙ 95 = 9 ∙(100-5)
= (9 ∙ 100) – (9 ∙ 5)
= 900 – 45
= 855.
Ushtrimi 1
Kryeni veprimet:
a) 7 ∙ 99 =
b) 11 ∙ 103
c) 25 ∙ 210
d) 190 ∙ 25
e) 505 ∙ 8
f) 15 ∙ 87
g) 57 ∙ 104
h) 45 ∙ 94
Zgjidhje:
a) 7 ∙ 99 = 7 ∙ (100 – 1)
= (7 ∙ 100) – (7 ∙ 1)
= 700 – 7
= 603.
b) 11 ∙ 103 = 11 ∙ (100 + 3)
= (11 ∙ 100) + (11 ∙ 3)
= 1100 + 33
= 1’133.
c) 25 ∙ 210 = 25 ∙ (200 + 10)
= (25 ∙ 200) + (25 ∙ 10)
= 5000 + 250
= 5’250.
d) 190 ∙ 25 = 25 ∙ (200 – 10)
= (25 ∙ 200) – (25 ∙ 10)
= 5000 – 250
= 4’750.
e) 505 ∙ 8 = 8 ∙ (500 + 5)
= (8 ∙ 500) + (8 ∙ 5)
= 4000 + 40
= 4’040.
f) 15 ∙ 87 = 87 ∙ (10+5)
= (87 ∙ 10) + (87 ∙ 5)
=870 + 435
= 1’305.
g) 57 ∙ 104 = 57 ∙ (100 + 4)
= (57 ∙ 100) + (57 ∙ 4)
= 5700 + 228
= 5’928.
h) 45 ∙ 94 = 45 ∙ (100 – 6)
= (45 ∙ 100) + (45 ∙ 6)
= 4500 + 270
= 4’770.
Ushtrimi 2
Kryeni veprimet:
a) 25 ∙ 12 + 45 ∙ 12 = 12 ∙ (25 + 45)
= 12 ∙ 70
= 840.
b) 40 ∙ 13 + 60 ∙ 13 = 13 ∙ (40 + 60)
= 13 ∙ 100
= 1’300.
c) 450 ∙ 21 + 550 ∙ 21 = 21 ∙ (450 + 550)
= 21 ∙ 1000
= 21’000.
d) 15 ∙ 7 + 25 ∙ 7 = 7 ∙ (15 + 25)
= 7 ∙ 40
= 280.
