Klasifikimi i përbërjeve inorganike | Kimia 8

Klasifikimi i përbërjeve inorganike

Substancat e përbëra inorganike klasifikohen në katër klasa:

Okside

Baza

Acide

Kripëra

Bazike

Acide

Asnjanëse

Amfotere

$\displaystyle NaOH$

$\displaystyle Zn{{\left( OH \right)}_{2}}$

$\displaystyle Al{{\left( OH \right)}_{3}}$

$\displaystyle HCl$

$\displaystyle HN{{O}_{3}}$

$\displaystyle {{H}_{2}}S{{O}_{4}}$

$\displaystyle NaCl$

$\displaystyle KN{{O}_{3}}$

$\displaystyle A{{l}_{2}}{{\left( SO \right)}_{4}}$

$\displaystyle N{{a}_{2}}O$

$\displaystyle CaO$

$\displaystyle SrO$

$\displaystyle S{{O}_{2}}$

$\displaystyle S{{O}_{3}}$

$\displaystyle {{P}_{2}}{{O}_{5}}$

$\displaystyle NO$

$\displaystyle CO$

$\displaystyle A{{l}_{2}}O3$

$\displaystyle Pb{{O}_{2}}$

$\displaystyle C{{r}_{2}}{{O}_{3}}$

Oksidet

Siç shihet në tabelë, oksidet ndahen në katër grupe:

Oksidet bazike quhen përbërjet, molekulat e të cilave përmbajnë atome të një metali të lidhura me atome hidrogjeni.

Metal + Oksigjen $\displaystyle \to$ Oksid bazik

Oksidet acide quhen përbërjet, molekulat e të cilave përmbajnë atome të një jometali të lidhura me atome oksigjeni

Jometal + Oksigjen $\displaystyle \to$ Oksid acid

Okside asnjanëse janë të pakta në numër, përmendim CO dhe NO. quhen asnjanëse, sepse nuk shfaqin as veti bazike dhe as veti acide.

Okside amfotere quhen përbërjet, molekulat e të cilave përbëhen nga atome metalesh dhe atome oksigjeni. Këto okside i shfaqin të dyja vetitë, si ato acide, ashtu edhe ato bazike.

Këto metale ndodhen në grupet IIIA, IV dhe grupet B.

Bazat

Baza quhen substancat, molekulat e të cilave, kur treten në ujë, rritin përqëndrimin e joneve hidrokside (OH).

Molekulë bazë $\displaystyle \to$ Jone metali + Jone hidrokside

Acidet

Acide quhen përbërjet, molekulat e të cilave, kur treten në ujë, rritin përqëndrimin e joneve hidrogjen (protone $\displaystyle {{H}^{+}}$ ). Pjesa tjetër e molekulës që mbete, quhet mbetje acide (është në trajtë jonesh). Në përgjithësi, molekulat e acideve fillojnë me atome hidrogjeni.

Kripërat

Kripëra quhen përbërjet, molekulat e të cilave, kur treten në ujë, lëshojnë jone metali dhe jone të mbetjes acide.

Molekulë kripe $\displaystyle \to$ Jone metali + Jone të mbetjes acide

Jonet metal vijnë nga bazat, jonet e mbetjes acide vijnë nga acidet. Kripërat mund të formohen nga bashkëveprimi i një baze me një acid. Ka edhe mënyra të tjera për t’i përftuar ato.

Shembull 1

Klasifikoni substancat inorganike të mëposhtme sipas klasës që u përket:

$\displaystyle Fe{{\left( OH \right)}_{2}}$ , $\displaystyle HCl$ , $\displaystyle {{H}_{2}}S$ , $\displaystyle {{H}_{3}}P{{O}_{4}}$ , $\displaystyle C{{O}_{2}}$ , $\displaystyle {{N}_{2}}{{O}_{3}}$ , $\displaystyle {{K}_{2}}O$ , $\displaystyle CaO$ , $\displaystyle Pb{{O}_{2}}$ , $\displaystyle F{{e}_{2}}{{O}_{3}}$ , $\displaystyle HCl{{O}_{4}}$ , $\displaystyle {{N}_{2}}{{O}_{5}}$ , $\displaystyle HN{{O}_{3}}$ , $\displaystyle KCl$ , $\displaystyle PbC{{l}_{2}}$ , $\displaystyle Fe{{\left( OH \right)}_{3}}$ , $\displaystyle C{{l}_{2}}{{O}_{7}}$ , $\displaystyle SrO$ , $\displaystyle C{{s}_{2}}O$ , $\displaystyle Mg{{\left( OH \right)}_{2}}$ , $\displaystyle FeS{{O}_{4}}$ , $\displaystyle SnS{{O}_{4}}$ , $\displaystyle {{H}_{2}}C{{O}_{3}}$ , $\displaystyle M{{n}_{2}}{{O}_{7}}$ , $\displaystyle Mn{{\left( OH \right)}_{3}}$ , $\displaystyle A{{l}_{2}}{{\left( S{{O}_{4}} \right)}_{3}}$ , $\displaystyle KMn{{O}_{4}}$

Zgjidhje

Okside metalesh	Okside jometalesh	Baza	Acide	Kripëra
$\displaystyle CaO$	$\displaystyle C{{O}_{2}}$	$\displaystyle Fe{{\left( OH \right)}_{2}}$	$\displaystyle HCl$	$\displaystyle KCl$
$\displaystyle Pb{{O}_{2}}$	$\displaystyle {{N}_{2}}{{O}_{3}}$	$\displaystyle Fe{{\left( OH \right)}_{3}}$	$\displaystyle {{H}_{2}}S$	$\displaystyle PbC{{l}_{2}}$
$\displaystyle F{{e}_{2}}{{O}_{3}}$	$\displaystyle {{K}_{2}}O$	$\displaystyle Mg{{\left( OH \right)}_{3}}$	$\displaystyle {{H}_{3}}P{{O}_{4}}$	$\displaystyle FeS{{O}_{4}}$
$\displaystyle SrO$	$\displaystyle {{N}_{2}}{{O}_{5}}$	$\displaystyle Mn{{\left( OH \right)}_{3}}$	$\displaystyle HN{{O}_{3}}$	$\displaystyle SnC{{l}_{4}}$
$\displaystyle C{{s}_{2}}O$	$\displaystyle C{{l}_{2}}{{O}_{7}}$		$\displaystyle {{H}_{2}}C{{O}_{3}}$	$\displaystyle Al{{\left( S{{O}_{4}} \right)}_{3}}$
$\displaystyle M{{n}_{2}}{{O}_{7}}$				$\displaystyle KMn{{O}_{4}}$