Rrethi i jashteshkruar trekëndëshit
Teoremë: “Çdo trekëndëshi mund ti jashtëshkruhet një rreth”.
Ky është një rreth i jashteshkruar trekëndëshit ABC.
Rrethi që kalon nëpër dy pika
Teoremë: “Çdo rreth që kalon nëpër pikat A dhe B e ka qendrën në përmesoren e segmentit [AB]”.
Pika O është qendër e rrethit.
OD përmesore e segmentit [AB].
Vetia e përmesores së trekëndëshit
Teoremë: “Çdo pikë e përgjysmores së një këndi jo të shtrirë ka largesa të barabarta nga brinjët e këndit”.
Pra, [OB]=[OA]
Teorema e anasjelltë: “Çdo pikë Brenda këndit, që ka largesa të barabarta nga brinjët e tij, ndodhet në përgjysmoren e këndit”.
Rrjedhim: “Nëse brinjët e një këndi janë tangjente ndaj një rrethi, atëherë qendra e këtij rrethi ndodhet në përgjysmoren e këndit”.
Rrethi i brendashkruar trekëndëshit
Teoremë: “Në çdo trekëndësh mund të brendashkruajmë një rreth”.
Në një trekëndësh të dhënë, mund të përshkruajmë vetëm një rreth.
Ky është një rreth i brendashkruar trekëndëshit ABC.
Në trekëndëshin barabrinjës:
- Rrezja e rrethit të jashtëshkruar është sa dyfishi i rrezes së rrethit brendashkruar
- Rrezja e rrethit të brendashkruar është sa e lartësisë.
Zbatime të trekëndëshave brendashkruar dhe jashteshkruar
- Rrethi i jashteshkruar trekëndëshit kënddrejtë
Teoremë: “Rrethi i jashteshkruar trekëndëshit kënddrejtë e ka qendrën në mesin e hipotenuzës”.
Pra:
është trekëndësh kënddrejtë.
AB është hipotenuza
OA është rrezja e rrethit dhe pika O mesi i hipotenuzës AB
- Një formulë tjetër për sipërfaqen e trekëndëshit
Teoremë: “Sipërfaqja e trekëndëshit është e barabartë me gjysmën e prodhimit të perimetrit të tij me rrezen e rrethit brendashkruar”.
Shembull 1
Katetet e një trekëndëshi kënddrejt janë dhe . Gjeni rrezen e rrethit të jashtëshkruar dhe rrezen e rrethit brendashkruar trekëndëshit.
Zgjidhje
Në fillim zbatojmë teoremën e Pitagorës për të gjetur hipotenuzën e trekëndëshit kënddrejtë dhe më pas gjejmë perimetrin e tij.
Rrezja e rrethit të jashteshkruar është sa gjysma e hipotenuzës, pra .
Për të gjetur rrezen e rrethit të brendashkruar përdorim formulën: .
Kemi .
Atëherë do të kemi: